Cari açık üzerinde enerji ile birlikte en etkili kalemlerden olan altın ithalatı, kota uygulamasının devreye girmesinin ardından hızla geriliyor. Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı işbirliğinde hayata geçen söz konusu uygulama, ağustos 2023 yılında devreye girdi.
- 2022: 20 milyar 440 milyon dolar
- 2023: 30 milyar 17 milyon dolar
- Değişim: Yüzde 46,9
Bu tarihten önce, Türkiyenin altın ithalatı 2022 yılında 20,4 milyar dolar iken 2023 yılında yüzde 46,9luk artışla 30 milyar doların üzerine çıkmıştı.
Kota uygulaması ise işlenmemiş altın ithalatını sınırlayarak cari işlemler dengesini olumlu etkilemeye başladı.
- 2023 Ağustos: 3 milyar 324 milyon $
- 2024 Ağustos: 1 milyar 293 milyon $
- Değişim: Yüzde -61,1
Buna göre, ağustos 2023'te 3,3 milyar dolarlık aylık ithalat, 2024'ün aynı ayında yüzde 61'lik azalışla 1,3 milyar dolara geldi.
KOTA SAYESİNDE SON YILLARIN EN İYİ SEVİYESİ
Mevcut durumda aylık 12 ton işlenmemiş altın ithalatı kotası bulunuyor. Kotanın yüzde 25'i mücevher ihracatçılarına, yüzde 38'i kuyum işletmelerine satış için sağlanıyor. Yüzde 33'ü ise kota uygulaması kapsamına giren kuruluşlar için tahsis edilmiş durumda. Kota sayesinde 2024 yılında cari açığın son yılların en iyi seviyelere gelmesi de sağlandı.
- Türkiye 2022 yılında 19,4 milyar dolar 2023ün ilk yedi ayında 17,7 milyar dolarlık altın ithalatı yapmıştı. Bu ithalat, Türkiye'nin aynı dönemdeki cari açığının yaklaşık yüzde 50'sine denk geliyordu.
YÜZDE 55 AZALMIŞ OLDU
Altın ithalatına kota uygulamasının devreye girmesiyle son bir senede Türkiye'nin altın ithalatı da yıllık bazda yüzde 55 azalmış oldu. 2023 yılı ocak-ağustos döneminde 22,6 milyar dolar işlenmemiş altın ithal eden Türkiye, 2024 yılı ocak-ağustos döneminde bu alımını 10 milyar dolara kadar düşürdü.
İYİLEŞME SÜRECEK
Önümüzdeki dönemde cari dengede iyileşmenin sürmesi beklenirken, altın dengesinin de bu görünüme olumlu katkı vermeye devam edeceği değerlendiriliyor. Bu çerçevede, kota uygulamasının işlenmemiş altın ithalatını sınırlayarak cari işlemler dengesine olumlu etkilerinin süreceği öngörülüyor.
YENİ ŞAFAK