Çocuk bir öfke ifadesi olarak kakasını uygunsuz yerlere bırakarak karşı olma davranışı geliştirir. Burada asıl önemli olan durum çocuğun bireyselleşmesine (otonomisine) karşı annenin takındığı tutumdur. Çocuğun kaka kaçırması en basit ifadeyle çocuğun öfkesini gösterme biçimidir.
***
Bazı çocuklarda kaka kaçırmanın bir diğer sebebi de annenin depresyonu ve buna bağlı olarak çocuğun anne tarafından ihmal edilmesidir. Çocuk annenin depresyonuna ve ihmal edilmesine bir yanıt olarak kakasını kaçırarak, kendisiyle ilgili bir şeylerin yolunda gitmediğini çevresindekilere ifade etmektedir.
***
Enkorezisin ortaya çıkmasına bir diğer sebep de dışkılamanın farkına varılmamasıdır. Normal koşullarda bağırsağın son bölümü olan rektum boştur. Rektuma dışkı girdiğinde rektum dolar ve dolan bağırsağın bu parçasındaki sinirler durumu beyne iletilir ve dışkılama isteği için kişiyi harekete geçirir.
***
Çocuk kabızlık sonucu ağrı ve acı duygusu yaşayacağı için kaka yapmaktan kaçınır ve rektum genişler. Buradan sinyal beyne gider ve tuvalet yapılmazsa bir süre sonra artık rektum dolsa bile beyin sinyal almaz ve çocuk kakasının geldiğini hissetmez.
***
Kakayı rektumda tutan sıkıştıran bir kas sistemi vardır ama bu kas sisteminde belli miktarda dışkı orada toplandığında basınç yükselir ve mecburen çocuk farkına varmadan taşar. Buda çocuğun iç çamaşırlarının kirlenmesine, altına kaka kaçırmasına neden olur
***
Çocuğun yaşamındaki bazı zorlu yaşam olayları da çocuklarda kaka kaçırma davranışının nedenleri arasında yer alabilmektedir. Örneğin, bir yakının ölümü, ebeveynlerden birinin kaybı ya da uzaklaşması, anne baba ayrılıkları, yeni bir kardeşin doğumu, taşınma… vb çocuk için travmatik yaşam olayları da çocuklarda kaka kaçırma davranışına neden olabilmektedir.
***
Bu durumda önemli olan, bu sorunun altında yatan gerçek zorlanmayı bularak çocuğun bu sorunla baş edebilmesinde çocuğa yardımcı olmaktır. Enkoprezis daha çok karşıt olma, karşı gelme bozukluğu, davranım bozukluğu, dikkat eksikliği hiperaktivite gibi durumlarla daha çok bir arada görüldüğü gözlenmektedir.
***
Enkopresiz tedavisinde doğru sebepleri saptamak oldukça önemlidir ve buna uygun tedavi yaklaşımını izlemek gerekmektedir. Tedavide öncelikle aile ve çocukla iyi bir iletişim ve işbirliği kurmak hedeflenir. Bunun için çocuk ve aile detaylı bir şekilde psikiyatrik değerlendirme yapılmaktadır.
SON SÖZ
Çocuk ile uygulanacak bir takım davranışçı yöntemler ve çocuk aile ilişkisinde yapılacak düzenlemeler enkopresiz tedavisi mümkün olabilmektedir.