Antalya Valiliği Koruma ve Restorasyon Uzmanı Kültür Varlıkları Birim Yetkilisi Cemil Karabayram’a eski adıyla Yenikapı olarak bilinen Haşim İşcan Mahallesi’nde etrafı sıvanmış açıkta kalan tarihi motifleri götürdük. Karabayram yaptığı inceleme sonucu motifin "Alâeddin Keykubad'ın haberci kuşları" olma ihtimali olduğunu söyledi. Antalya Valiliği Koruma ve Restorasyon Uzmanı Kültür Varlıkları Birim Yetkilisi Cemil Karabayram bu keşfin Antalya için büyük bir değer taşıdığını vurgulayarak, "Antalya'da göremeyeceğiniz bir figürle karşı karşıyasınız. Bende sizinle görüyorum. Bu figürler muhtemelen Anadolu Selçuklu Devleti Hükümdarı Alâeddin Keykubad'ın ‘haberci’ kuşlarına ait. Bugünkü topraklarımız, Selçuklu'dan Osmanlı'ya, Osmanlı'dan bugünkü Türkiye Cumhuriyeti'ne uzanan bir mirası taşıyor" dedi.
UZMANLAR DA ŞOKTA
Tarihi yapı, bir hayat ağacı ve Alâeddin Keykubad'ın haberci kuşlarının motiflerini içeren bir pano ile süsleniyor. Karabayram, bu figürlerin muhtemelen devşirme yoluyla getirilmiş olabileceğini, ancak orijinal malzemeden ölçekli olarak yapıldığını ve derinlik açısından aynı atmosferi yansıttığını belirtti. Karabayram, “Haşim İşcan Mahallesi'ne baktığımız zaman tarihi bir yapıya ve bu güzellikleri içerisinde barındıran bir yapıya sahip. Ben şu an çok heyecanlıyım, birebir yakından bakma imkanı da buldum. Benim uzmanlık alanım ve bir başka uzman arkadaşımız ile de görüştüm, o da olayın şoku içerisinde” diye konuştu.
“DEVŞİRME YOLUYLA GELMİŞ OLABİLİR”
Haşim İşcan Mahallesi sakinlerinin, bu mirasa sahip çıkması gerektiğini vurgulayan Karabayram, "Bu figürler, Selçuklu’dan günümüze uzanan bir haber kuşunu temsil ediyor. Bu, tarih için son derece önemli bir veri. Mahallemiz için büyük bir değer taşıyor" şeklinde konuştu. Karabayram motifleri incelemesi sonrasında yaptığı konuşmasında, “Bir pano içerisinde bir hayat ağacı ile Alaaddin Keykubad'ın haberci kuşları işlenmişler. Bunlar haberci kuşları. Bu konut yapısına işlenmesi devşirme yoluyla da olmuş olabilir. Alanya'daki bir saray yapısından veya Antalya'da bir yapıdan buraya getirilmiş olabilir. Ama gördüğümüz şu ki orijinal gerçek bir malzemeden ölçekli olarak yapılmış. Derinlik olarak da aynı havayı veriyor” diye açıkladı.
Tarihi yapıların korunması ve sergilenmesi konusunda yerel yönetimlerin ve halkın işbirliği yapması gerektiğini belirten Karabayram, Antalya'nın kültürel zenginliklerini koruma ve tanıtma amacıyla çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi. Karabayram, “Bugünden sonra da ilgili yazışmayı kurumlarla yapacağım. Gerek yerelle gerekse valilik olarak bizim üzerimize düşen Kültür Varlıkları Birimi olarak bizlere ne düşüyorsa yapmakla mükellefiz. Şahıs mülkiyeti öğrendiğim kadarıyla şahıs olunca çok fazla bir şey yapamıyorsunuz ama kanunlar doğrultusunda yapabileceğimizi yapacağız” dedi.
“MAHALLE İÇİN DE ‘HABERCİ’ DİYEBİLİRİZ”
Bu motiflerin mahalleli içinde de büyük önem arz ettiğine dikkat çeken Karabayram; “Buradaki sakinlerimiz için de 'habercisi' diyebiliriz. Selçukludan günümüze gelmiş bir haber kuşu bu. Çok önemli bir veri tarih için çok önemli. Tabii ki bunun yanında sevindiğim bir şeyi söyleyeyim, bu tür motif bezemelerinde kimi zaman yağlı boyalar yapıldığı oluyor. Üzeri betonla kapatıldığı oluyor ama mahalle sakinler burayı korumuşlar. Zaten sayın valimiz Hulusi Şahin ve Bakan Mehmet Nuri Ersoy, kültür yapımız için çalışmalara önem veriyor” diye konuştu.
“SEVEN KALPLERİN BULUŞMA NOKTASI OLMALI”
Karabayram “Antalya'da bütün sevenlerin kalplerin bu haberci kuşların önünde buluşması lazım. Hayatağacı var, haberci kuşları var, bu aslında Alaaddin Keykubad'ın kuşları diyebiliriz.
Antalya'da uzun yıllardır çalışmalar yapıyoruz. Böyle bir figürle rastlamadım. Sağlam bir şekilde olduğuna da inanmıyorum, kitaplarda vardır ama Antalya’mız hayırlı olur inşallah 2024'e girerken güzel bir haber verdiniz. Devşirme yoluyla gelmiş olabilir. O dönemin tasviri ile de yapılmış olabilir, ama yine de eski ve tarihtir, kültürel değerdir. Kültürel bir tapu senedi kimliktir. Haşim İşcan'ın kimliği burası. O dönemde imparatorluklar, kaleler birbiriyle haberleşirdi. Haber kuşları kimi zaman olabilecek durumları haber verirdi, kimi zaman sevdalıların haberleşirdi. O dönemde bu haber kuşları kullanılmıştır, o dönem kuşlarının taşa tasviridir, motiflenmesidir” diye kaydetti.
KORUNMASI GEREKEN MİRAS
Haşim İşcan Mahalle Muhtarı Halil Ay da bu keşfin mahallelerini güzelleştireceğine inandığını ve tarihi yapıların korunmasının büyük bir önem taşıdığını ifade etti. Mahalle sakinleri olarak bu mirası korumaya çalıştıklarını ancak daha fazla destek ve ilgiye ihtiyaç duyduklarını dile getirdi. Ay, "Burayı fark edip incelemeye gelen arkadaşlara teşekkür ederim. Eski adı ile Yenikapı olarak bilinir ama şimdiki adı Haşim İşcan'dır. Tarihi yapıları çoktur. İnşallah bu Alaaddin Keykubad'ın kuşları, mahallemizin ‘habercisi’ olur, mahallemizi güzelleştirir. Ben yıllardır bunları dile getiriyorum. Feryat ettim ama hala bu konuları çözemedik. Burada birçok tarihi yapıda bina ve motifler var, ancak yanarak kaybediyoruz. Bunlar yok olmasın, bizim isteğimiz bu. Bunlar sadece Antalya'nın değil, Türkiye'nin koruması gereken miraslar.
Bazı kişiler bu tarihi yerleri yakıyor ve bir tarihin yok olmasına neden oluyor. Her zaman dile getirdim, bunların korunmasını istiyoruz, Antalya'ya kazandırılmasını istiyoruz” dedi.
Evin duvarında Selçuklu kuşları@AntalyaValilik #antalya #tarihikeşif #selçuklu #liderhaber #keşfet pic.twitter.com/GfxDLZgO8T
— Lider Haber TV (@liderhabertv) November 6, 2023
