IRCICA (İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi) geçtiğimiz cuma Dünyaca ünlü şarkiyatçı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Profesörü Arap-Fars Filolojisi Bölümü ve Şarkiyat Enstitüsü Kurucusu Ahmed Ateş’in anısına bir etkinlik düzenledi. “Şarkiyat Çalışmalarında Mümtaz Bir Âlim” ismiyle düzenlenen panelde Ateş’in çalışmaları ve bugüne bıraktığı izler konuşuldu. Video gösterimi ve konuşmaların yapıldığı etkinlikte “Prof. Ahmed Ateş Fotoğraf Sergisi”nin açılışı da yapıldı. Sergide Ateş’in defterleri, notları ve fotoğrafları ziyaretçilerin beğenisine sunuldu. Panelde dikkat çeken konulardan birisi de Ateş’in hazırladığı fakat vefatıyla yarım kalan sözlük üzerine yürütülen çalışma oldu. Bugüne kadar neşredilmemiş olan “Arapça-Türkçe Talebe ve Kur’ân Sözlüğü”nün basılmasının günümüze yapacağı katkıya vurgu yapıldı.
Panel öncesi konuşan IRCICA Genel Direktörü Mahmud Erol Kılıç, Ateş’in yayınlanmamış sözlüğünün basılmasının büyük hizmet olacağını belirterek “Arapça-Türkçe Talebe Sözlüğü, İmam Hatip öğrencileri için neşredilse iyi olur. Yazmaları tespit için Ahmet Ateş’in Anadolu’ya yaptığı bir hayli seyahatler var. Bu seyahatler neticesinde yayınladığı makaleler de kitap haline getirilmeli. Toplantının sonunda sunulacak olan tebliğlerin ışığında bir Ahmed Ateş hatıra kitabı hazırlamayı da arzu ediyoruz” cümlelerini kurdu.
Prof. Ahmed Ateş
TDK ARŞİVİNDE OLABİLİR
Ateş’in 1961 yılında dönemin büyük bir eksikliği olarak görüp üzerine çalıştığı sözlüğün izini, Kırklareli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Öğr. Üyesi Dr. M. Bilâl Yamak sürüyor. Panelde sözlük üzerine konuşan Yamak, çalışmalarının son durumunu Yeni Şafak ile paylaştı. Yamak, Prof. Ahmet Ateş’in, ilahiyat ve şarkiyat çalışması yapan öğrencilerin sözlük eksikliği çektiğini fark ederek başladığı sözlük çalışmasının yarım kalma nedenini şöyle anlattı: “Ahmet Ateş, 1961 senesinde çalışmalara başlamış. Bu da neredeyse Cumhuriyet tarihinin ilk sözlüğü demek. O döneme kadar derli toplu bir sözlük yok. Birtakım resmi engellere takılınca, yayımlanma süreci uzamış. 1966’da hocanın erken vefatıyla da dosya kapanmış. Eser, Tanci arşivine geçmiş. Hem eser hem de fişleri İSAM’da. Elimizde ‘H’ harfine kadar yaklaşık 300 sayfalık bir sözlük var. Ateş, eseri 60’ların başında Türk Dil Kurumu’ndan (TDK) çıkacak şekilde çalışıyormuş. Ateş’in sözlüğü tamamlayıp TDK’ya iletmiş olma ihtimali var. Eğer böyleyse, TDK arşivinden çıkacaktır.”
KUR’AN’DAKİ TÜM KELİMELERİ KAPSIYOR
Bilal Yamak, eserin, Kur’an sözlüğü olarak tasarlandığını ve bilim çalışmaları için büyük bir kaynak olduğuna işaret ediyor. Sözlüğün içeriğine ilişkin bilgiler veren akademisyen, “Sözlük son derece basit kelimelerin ilk anlamları verilerek, kök usulüne göre dizilmiş. Bir örneği olmayan bu sözlük, bütün Kur’an kelimelerini ihtiva ediyor. Baktığınızda Mütercim Asım Efendi’nin sözlüğünün de tam bir basımı yok. Eser, hem Arap dili ve belagatı hem de Arap dili ve edebiyatı çalışmalarında Cumhuriyet dönemine tarihlenen önemli bir eser. Tarih ve sözcük bilim çalışması için de oldukça önemli” dedi.
Kaynak: Yeni Şafak