Geçtiğimiz 10 Şubat’ta ABD merkezli dünyaca ünlü bir firmadan internet üzerinden 150,45 Euro’ya bir kadın çantası aldık. Kargo ücretiyle beraber kredi kartımızdan 170,45 Euro çekildi. O çantanın fiyatı Türkiye’de 21 bin 950 lira civarındaydı. 170,45 Euro’luk bu alışverişin karşılığında kredi kartımdan o günün kuruyla 6 bin 656 lira 56 kuruş çekilmişti. Uçakla İtalya’dan gönderilen o çanta, İstanbul Havalimanı’nda gümrüğe alınmıştı. Ardından da çantayı Türkiye’ye getiren kargo şirketi bizimle irtibata geçti. Sonra da gümrükteki işlemler için bir gümrük müşavirliği şirketine yönlendirildik.
***
Müşavirlik şirketini aradığınızda sizden o ürünle ilgili gümrük işlemleri için vekaletname isteniyor. Bunun üzerine notere gidip yaklaşık 1.500 liraya vekaletname düzenletip 300-400 lira gibi bir bedelle bunu ilgili şirkete kargoyla gönderiyorsunuz. Sonra yapılacak harcamalar için size hesap çıkartılıyor. 170 Euro karşılığı 6 bin 656 liraya aldığınız o çanta için “Yüzde 30 vergi öderim” diye düşünüyorsunuz. Ama öyle olmuyor. Gümrükteki işlemler için bir sürü gider çıkartıyorlar. Bizim çanta için de 23 bin liralık gider çıkarmışlar. Duyunca şok oldum.
***
Ben de müşavir firmadan bir şahsın cep telefonunu internetten buldum. Aradım akşam vakti. “6 bin 656 lira karşılığı 170 Euro’ya aldığımız çantaya 23 bin liralık gümrük parası ne demek oluyor? Bu çantanın Türkiye’deki satış bedeli bile bu kadar değil” dedim. Görüştüğüm şahıs, Türkiye’deki mevzuatları uzun uzun anlattı. Çıkartılan 23 bin liralık hesabı kalem kalem izah etti. 6 bin 656 liralık çanta için gümrükteki 23 bin liralık giderin; 7 bin 872 lira 98 kuruşu vergi, 7 bin 200 lirası ardiye ve ordino ücreti, 4 bin lirası müşavirlik hizmeti, 400 lirası e-arşiv ücreti, 820 lirası matbu evrak bedeli, 420 lirası YKTS kayıt ücreti, bin 100 lirası kırmızı hat ilave hizmet bedeli, bin 200 lirası TAREKS belge alımı ücretiymiş.
***
Bu nedenle İtalya’da 6 bin 656 liraya satılan bizim çanta için 23 bin 12 lira 98 kuruş da gümrükte harcamamız gerekiyormuş. “Peki” dedik, bunu gönderdik. Çantayı alabiliyor muyuz? Hayır. İşlemler için biri taahhütname olmak üzere noterden iki işlem daha yaptırmamız gerekiyormuş. 1.500 lira notere vekaletname için ödemiştik. İki işlem için 3 bin lira kadar daha notere para harcamamız gerekiyormuş. Notere verdiğiniz para bile 5 bin lirayı buluyor.
***
Peki bunları da yaptırdınız, çantayı alıp alamayacağınız yine belli değil. Çünkü ithalata uygun olup olmadığını tespit etmek için çanta analize tabi tutulabilirmiş. Her ürün için değil ama bazen böyle durumlarla da karşılaşılabiliyormuş. Böyle bir durumda bunun parasını da sizin ödemeniz gerekiyormuş. Bunun için de 20-25 bin liralık bir harcama daha yapmamız gerekebilirmiş. Bizim 6 bin 656 liraya sipariş ettiğimiz çantanın maliyeti Hermes’i bile geçecek diye düşünmeye başladım. Maliyet kabardıkça kabarıyor, sonu nereye varacak bilemedik.
***
Sonuç olarak o çantayı almaktan vazgeçtik. Siparişimizi iptal ettirdiğimizi ABD’li firmaya bildirdik. Müşavir firmaya verdiğimiz vekaleti de noterden iptal ettirdik. Elbette bunun için de notere para ödedik. Müşavir firma da işlemleri başlatmadığımız için yatırdığımız paranın iadesini kuruşu kuruşuna yaptı. O konuda kendilerine çok teşekkür ederim. Ancak ABD’li firma, gümrükten çantayı çekemediği gerekçesiyle paranın iadesini yapmadı. Notere yaptığımız harcamalar da cabası oldu.
***
Şöyle bir araştırdım, yurtdışından sipariş ettiği sıradan bir oyuncak ya da bir kulaklık için bile binlerce liralık gümrük gideriyle karşılaşanlar var. Dolandırıcılık misali bu durumun mağduru çok. Alışveriş yapmak elbette çok güzel, insanlara mutluluk veriyor. Ama bazen böyle tatsız durumlara da neden olabiliyor. Ticaret Bakanlığı’nın bu konuya bir el atması gerekiyor.