Ticaret Bakanı Bolat, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, 15 Mart Dünya Tüketici Hakları Günü'ne ilişkin değerlendirmede bulundu.
Tüketicinin korunması kavramının ilk defa 1985 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda küresel boyut kazandığını belirten Bolat, bu kavramın Türkiye'de ilk olarak Anayasa'nın 172. maddesindeki "Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder." hükmüyle ifade bulduğunu vurguladı.
Bolat, bu doğrultuda yaptıkları çalışmalara değinerek, "Bakanlık olarak Anayasa'mızın 172'nci maddesinin bizlere yüklediği görev ve sorumluluklara dayanarak, '6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun' ve Ticaret Bakanlığımızın diğer ilgili düzenlemeleri kapsamında tüketicilerimizin, diğer bir ifadeyle ülkemiz nüfusunun tamamının ekonomik çıkarlarını, haklarını, satın aldıkları mal ve hizmetlerle ilgili güvenliğini ve sağlığını her türlü enstrümanı kullanarak korumaya yönelik faaliyetlerde bulunuyoruz." bilgisini paylaştı.
Tüketicilerin değişen ihtiyaçlarına yönelik dünyadaki iyi uygulama örneklerinin dikkate alındığına işaret eden Bolat, piyasa aktörleri, tüketici örgütleri, kamu kurum ve kuruluşları ve ilgili taraflarla istişarede bulunarak mevzuatın geliştirilmesine, mağduriyet oluşmadan gerekli önlemlerin alınmasına yönelik çalışmalara hızla devam ettiklerini aktardı.
Bolat, paylaşımında şu bilgilere yer verdi:
"Tüketici hakem heyetleri tarafından 2024'te 7,01 milyar lira tutarında 762 bin 100 uyuşmazlık karara bağlanmıştır. 2025 yılında ise 1,6 milyar lira tutarında 134 bin 396 uyuşmazlık tüketici hakem heyetleri tarafından sonuçlandırılmıştır. 2024'te 'Alo 175 Tüketici Danışma Hattı' ile 422 bin 784 çağrı, 2025'te ise 75 bin 675 çağrı yanıtlanmıştır. Reklam Kurulu, tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı tanıtımlar yapan firmalar hakkında 2024 yılında yaklaşık 278 milyon lira, 2025 yılında ise yaklaşık 59,6 milyon lira idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir."
"BU YIL, 62 BİNİN ÜZERİNDE FİRMA DENETLENDİ"
Tüketicilerin hayatın her anında karşılaşabilecekleri başta mesafeli sözleşmeler olmak üzere abonelik sözleşmeleri, iş yeri dışında kurulan sözleşmeler, ön ödemeli (maket üzerinden) konut satışları, devre tatil, paket tur, bankacılık hizmetleri, haksız şartlar ile satış sonrası hizmetler gibi konuları kapsayan, tüketicilerin taraf olduğu sözleşmelere ilişkin denetimlere devam edildiğini belirten Bolat, bu kapsamda tespit edilen aykırılıklara geçen yıl 3,7 milyar liradan fazla, bu yıl ise yaklaşık 71,1 milyon lira idari para cezası uygulandığını bildirdi.
Bolat, ilgili kanunca düzenlenen fiyat etiketi, tarife ve listelere ilişkin hususların, tüketicilerin satın alma kararına etki eden ilk unsur olduğuna dikkati çekerek, bu hususların tüketicilerin "ekonomik çıkarlarının korunması" ve "doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirilmesi" açısından önem taşıdığını kaydetti.
Başta fiyat etiketi olmak üzere tüketicinin talebindeki dönemsel değişimler ve perakende ticaret sektöründeki güncel gelişmeler dikkate alınarak denetimler yürütüldüğünü vurgulayan Bolat, şu değerlendirmede bulundu:
"Ticaret Bakanlığımız taşra teşkilatınca tüketici mevzuatı kapsamında yürütülen denetimler kapsamında 2024 yılında yaklaşık 290 bin firma denetlenmiş olup, aykırılık tespit edilen yaklaşık 90 bin firma hakkında 401 milyon liranın üzerinde idari para cezası uygulanmıştır. 2025 yılında ise 62 binin üzerinde firma denetlenmiş olup, aykırılık tespit edilen 16 binin üzerinde firma hakkında 161,7 milyon liranın üzerinde idari para cezası uygulanmıştır. Ticaret Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan kırtasiye, oyuncak, ayakkabı, tekstil, deterjan, hava aromatize edici ürün, çocuk bakım ürünü, takı, bisiklet ve benzeri tüketici ürünlerine yönelik ülke çapında gerçekleştirilen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde, mevzuata yönelik rehberlik ve bilgilendirme çalışmalarının yanı sıra 2024 yılında 45 milyon liranın üzerinde, 2025'te ise 7,9 milyon liranın üzerinde idari para cezası uygulanmıştır."
"DİJİTAL TÜKETİCİNİN KORUNMASI" YAKLAŞIMI SÜRDÜRÜLÜYOR
Bolat, dijital dönüşüm sürecinde yükselen dijital pazarların, tüketicilere birçok yeni olanak ve kolaylıklar sunduğuna dikkati çekerek, diğer taraftan bu süreçte tüketicilerin birçok yeni nesil riskle ve sorunla da karşı karşıya kalmasıyla Bakanlık olarak "dijital tüketicinin korunması" yaklaşımıyla çalışmalar yürüttüklerini ifade etti.
Tüketiciyi koruyucu mekanizmaların etkin şekilde işleyebilmesi için haklarını ve hak arama yollarını bilen, farkındalığı yüksek tüketicilerin önemine vurgu yapan Bolat, her yıl düzenli olarak gerçekleştirdikleri "Tüketici Profili ve Bilinç Düzeyi Araştırması" ile tüketici profilini ve davranışlarını yakından takip ettiklerini belirtti.
Bolat, şunları kaydetti:
"Hiç kuşkusuz tüketicilerin güçlendirilmesini, bilgilendirilmesini ve haksız uygulamalardan korunmasını amaçlayan tüketicinin korunması politikası, sürdürülebilir ekonominin temel unsurlarından biridir. Bu bilinçle Ticaret Bakanlığı olarak Dünya Tüketici Hakları Günü'nün, bütün dünyada tüketici haklarının daha da ileriye götürülmesi, bu haklara saygı gösterilmesi ve piyasalardaki tüketici aleyhine uygulamalara karşı tüketicilerin seslerini duyurmaları noktasında önemini vurgulayarak, tüm vatandaşlarımızın 15 Mart Dünya Tüketici Hakları Günü'nü kutluyorum." AA
